Новинар / ученик: Ивана Димова
Ментор: Марија Ангова Цветковска
Петар Стојчевски е раководителот на секцијата на ансамблот „Мегдан“ во Нов Дојран. За формирањето на секцијата и за активностите даде свои согледувања и свои размислувања.
Македонскиот културен код е фолклорот. Секаде во светот најпрепознатливи сме со народната носија и народните танци. Што Ве поттикна да работите на ова поле?
Јас во фолклорот навлегов уште како мал, од својата осумгодишна возраст. И тоа, играјќи пред Домот на културата во Богданци, слушнавме музика и како мали заинтересирани дечиња, влеговме да видиме што се случува таму. Гледавме со голема заинтересираност. Претпоставениот во Домот на шега ни рече: „Дојдете и вие да играте“. Ние како деца се качивме на бината и почнавме да скокаме и се радувавме. По заврушување на нашата „прва“ проба, ни рекоа да дојдеме и наредна, и така јас со моите другарчиња си продолживме редовно да одиме на проби. Како одминуваше времето, љубовта кон македонскиот фолклор и македонската музика стануваше поголема. Првите почетоци на пренесување на моето знаење беше кога јас бев на почеток на средно образование и тогаш помагав на нашите претпоставени околу новодојдените членови во ансамблот. Подоцна почнав со изучување на големи групи дечиња, каде што се пронајдов вистински – моја професија би било изучување на македонскиот фолклор и желба да имам свој ансамбл каде што многу деца ќе имаат можност да ја запознаат од поблиску убавината на македонскиот фолклор. Тоа беше и една од причините, што се запишав на факултет по Етнологија. По завршувањето на студиите, го формирав и Фолклорниот ансамбл за традиционлна музика и игра Мегдан
Колку години опстојува Ансамблот „Мегдан“ и какви беа почетоците?
Фолклорниот ансамбл „Мегдан“, постои од месец октомври 2011 година, а официјално регистриран како здружение на граѓани во април 2012 година. Првите почетоци на ансамблот беа со формирање на група од поранешни членови кои играле, и во меѓувреме пуштен упис за новоформиран ансамбл на територијата на Општина Богданци, кадешто може да се пријават сите деца со запишано прво одделение. На уписот имаше солиден упис на нови членови, па започнавме со редовни проби, и од година во година растеше бројката на нови членови. Како растеше бројката така се зголемуваа настапите, и почнавме со организација на наши концерти, учество на домашни и меѓународни фестивали.
Фолклорната група во Дојран е специфична од причина што ја сочинуваат деца од различни возрасти (а можеби и различни националности?) што е специфично за оваа група и како функционира?
Па фолклорната секција во Општина Дојран започна со работа во месец октомври 2023 година. По објавен упис, се пријавија околу 40 дечиња од различна возраст, од прво до деветто одделение. Интересно беше што дел од нив веќе имаа познавања од фолклорот, имаа слушано песни, ора, благодарение на нивниот наставник по музичко образование, но имаше и голем дел кои првпат слушнале за фолклор. Но интересот, како и концентрацијата на децата беше на високо ниво, можеби бидејќи е и нешто ново на територијата на Општина Дојран, но за многу краток период почнаа да ги совладуваат играорските обрасци и чекори. Па, така дојде и момент да го имаат и својот прв настап за новогодишната претстава во своето основно училиште.
Дали учениците го сакаат фолклорот и што е омилено кај нив?
Па по мое мислење, мислам дека го сакаат, дека сакаат да истражуваат да дознаваат нови работи, бидејќи во фолклорот не се само свадбарските ора, кои што им се познати скоро на сите. Има уште многу, многу други кои што и јас не ги знам сите, освен ора, има многу народни песни, обичаи, тоа е цела наука, која колку и да истражуваш, секогаш ќе најдеш нешто ново. Народните носии се нешто што те враќаат во минатото, наш идентитет, тие имаа можност можеби и за првпат во својот живот да облечат народни носии, нешто што се носело пред 100 години. Сето тоа придонесува да има голем интерес кај учениците.
Кои народни танци ги работите со секцијата од Дојран?
Процесот на изучување на народните ора е сложен процес, кој бара трпение, многу труд и дисциплина. На почетокот се учат основни движења, и запознавање со ритмиката. По совладувањето на основата се почнува со посложени ора, но сепак за почеток нешто што им е познато, што го имаат слушнато, на пример, свадбарските ора, кои сè уште се играат. Откога ќе го совладаат овој цел материјал се преминува, на ора за кои првпат слушнале. Во моментов во секцијата во Дојран, бидејќи е со различна возраст, се изучуваат ора, прилагодени за почетници, за деца до 10 години, и за деца од 10 до 15 години, од сите краеви од Македонија.
Народната носија е специфична за изработка, автентичноста мора да се долови. Од каде „Мегдан“ набавува облека или има своја сопствена?
Па нашиот ансамбл има во свој посед женски народни носии од 5 етнографски предели, по 12 носии и тоа: Источен дел на Славиште, Мариово, Скопска Блатија, Пијанец и градски Воденски носии, како и детски носии шиени за потребите на ансамблот. Сите претходно
спонати носии се оргинали, наоѓани и купувани на теренски истражување низ Македонија, и некои се стари и повеќе од 100 години, Машката народна носија во посед на ансамблот е стилизација, изработена по оргинали и имаме Скопска Блатија, Источен тип на носија како и Егејска.
Каде сте учествувале со секцијата од Дојран досега?
Воглавно до сега настапуваваме за потребите на општина Дојран и на манифестации поврзани со Општина Дојран и тоа во ООУ „Кочо Рацин“ во Нов Дојран, во центарот во Нов Дојран, во с.Николич по повод панаѓурот. Но и оддржавме прв концерт на летната сцена во амфитеатарот во Стар Дојран, каде што пред преполн амфитеатар се претставија сите деца од секција од Дојран, потпомогнати со две групи од Богданци. Се надевам дека во иднина би имале трдиционално летен концерт во Дојран, како и дека наредната година ќе имаме и прво меѓународно претставување на секцијата во Дојран на некој фестивал.
Која е Вашата порака до младите генерации?
Па, во време на технологии, што повеќе да се занимаваат со некој надворешна активност што им ја развива психофизичката мотриката на своето тело, без разлика дали тоа ќе биде играорна, фудбал, ракомет, карате. Балет… Важно е да бидат активни. Во било кој спорт, ќе се научат на дисциплина, респект, запознавање на други култури итн.
Овој текст е подготвен со финансиска поддршка од Европската Унија. Содржината на текстот е единствена одговорност на ЗГ „Од станица до граница“ од Гевгелија и не мора да ги одразува ставовите на Европската Унија.
Регионалната програма „Нашите медиуми: Акција на граѓанското општество за поттикнување на медиумска писменост и активизам, спротивставување на поларизацијата и промовирање на дијалог“ се спроведува од страна на партнерските организации: СЕЕНПМ, Медиацентар од Сараево, Албанскиот медиумски институт, Црногорскиот медиумски институт, Советот за етика во медиумите на Косово, Македонскиот институт за медиуми, Новосадската школа за новинарство, Мировниот институт од Љубљана и Бианет (Турција), со финансиска поддршка од Европската Унија.
