Проектот „Врснички форум театар против насилство во училиштата“ го третира проблемот на врсничко насилство во училиштата во општина Гевгелија во насока на препознавање, превенција и постапување при ваквите случаи. Проектот се спроведува во рамки на „Регионалната програма за локална демократија во Западен Балкан 2 – ReLOaD2“, која е финансирана од Европската унија, а ја спроведува Програмата за развој на Обединетите нации (УНДП).
Од започнувањето на проектот, август 2022 година, до денес активностите се одвиваат според планираното. Како реализатори на проектот ЗГ „Од станица до граница“ и ЗГ „Рубикон“ наидоа на добар прием кај училиштата во општина Гевгелија. Ова е единствениот проект кој во нашата земја ги опфаќа сите училишта од една општина без исклучок, односно поеднакво се вклучени и училиштата од градот Гевгелија и од населените места. Со проектот ќе бидат опфатени сите 1400 ученика и околу 200 наставника колку што во овој момент го изведуваат наставниот процес.
Изработена е превентивна програма за справување со врсничко насилство и се обезбеди меѓусекторската соработка меѓу надлежните институции која ќе се интензивира временски барем по еднаш во месецот, а по потреба и повеќе, а со тоа ќе се обезбеди и одржливост на проектните активности.
За овој проектот, координаторот на проектот Љубица Ангова Аврамова вели дека тој има постапност во реализацијата, односно од започнувањето и запознавањето со активностите и вклученоста на училиштата, преку раководните лица, до крајната целна група – учениците од основното образование од шесто до деветто одделение и учениците од средното училиште од прва до трета година. Една од главните активности е создавање четири видеа кои го обработуваат проблемот со насилството, а учениците сами ги создаваат и креираат сценаријата кои се снимаат и употребуваат како надгледна содржина на класните часови, со цел отворање интерактивна работилница со класните раководители, додава Ангова Аврамова. Инаку активностите ќе се финализираат со театарската форум-претстава при што истите ученици кои ги изработуваат видеата ќе ја одглумат и претставата.
За досегашните активности и ситуацијата на терен обучувачот Владо Караев вели:
Министерството за образование и наука ги препознава активностите како мошне значајни и дава поддршка за нивно проширување во другите општини во државата. Законот за средно образование не го третира врсничкото насилство и не постои системски пристап кон превенција на насилството кај средношколците, како што се третира истата проблематика кај учениците во основно образование со „Упатството за постапката за пријавување и заштита на ученик жртва на која било од формите на насислтво, злоупотреба и занемарување“ од 2020 г.
Во таа насока очекуваме дека преку зајакнување на вештините кај професорите и учениците ќе се зголеми бројот на пријавени инциденти и ќе се намали врсничкото насилство меѓу средношколците. Дополнително очекуваме локалните власти од осум општини, во кои се спроведува проектот, да постапуваат согласно вежечките правилници и преку воспоставување меѓусекторска соработка ќе се постапува во најмалку 10 случаи на справување со врсничко насилство.
Специфична цел на проектот е зајакнување на компетенциите на учениците и професионалците за превенција и справување со врсничкото насилство меѓу младите. Преку проектот ќе бидат обучени 300 професионалци и 4000 ученици за подобрено разбирање и спроведување на процедурите и практиките кои поттикнуваат превенција и справување со врсничкото насилство, а 500 од учесниците на форум театарските претстави ќе знаат нови пристапи во справување со врсничкото насислтво. Дополнително локалните власти и влијателните чинители активно ќе учествуваат и соработуваат во процесот и се очекува 80% од претставниците на владиниот сектор да бидат свесни за главните наоди и препораки на извештаите.
Љупка Ристовска, исто така обучувач истакнува:
Првиот резултат кој ќе биде постигнат во рамките на овој проект е развиени вештини за подобрено разбирање и спроведување на процедурите и практиките кои поттикнуваат превенција и справување со врсничкото насилтво кај младите лица и професионалците.
Воспоставена меѓусекторска соработка на клучните засегнати страни во одговор на ситуации на врсничко насилство е вториот резултат на овој проект, кој ќе се оствари преку одржување осум средби на 100 претставници од локалните институции и училишта одговорни за постапување во ситуации на врсничко насилство. Како инструмент за работа ќе се развијат 10 планови на превентивни активности во сите опфатени училишта кои ќе бидат евалуирани по една година од страна на одговорните лица од училиштата. Двајца консултанти обезбедуваат консултантска поддршка во текот на 50 отворени денови во процесот на вмрежување и во ситуации на спрaвување со врсничко насилство.
Подобрено разбирање на контекстот на врсничкото насилство во регионот во пандемиски период е третиот резултат на проектот кој ќе се реализира со учество на 300 професионалци од училиштата и институциите во истражување на фактичката состојба. Ќе се овозможи база на податоци кои ќе помогнат во креирање на Интегрален извештај до МОН со препораки за унапредување на проблематиката со врсничкото насилство во училиштата.
Проектот треба да придонесе за зајакнување на капацитетите на учениците во основните и средните училишта за превенција и справување со врсничко насилство, како и унапредување на компетенциите на наставниот кадар, психо-педагошкиот тим за детектирање, превенција и структуриран пристап во справување со врсничкото насилство. Дополнително, ќе се работи и на јакнење на меѓусекторската соработка на сите вклучени институции во системски одговор на случаите на врсничко насилство.
Според планираните активности од проектот „Врснички форум театар против насилство во училиштата“, здруженијата „Од станица до граница“ и „Рубикон“ веќе подготвуваат работни средби со наставниот кадар од сите училишта од Општина Гевгелија по што ќе следат работилници со учениците.
