Во Гевгелија постојат многу здруженија, работат активно, но ниту едно досега не направил проект со кој ќе се воздигне една дејност која некогаш била водечка и важна индустриска гранка на овој град. Свиларството – симболот за кој повеќе се молчи отколку што се зборува.
Секој град има свој симбол. А Гевгелија? Таа има еден стар оџак. На прв поглед, само уште една напуштена градба, заборавен остаток од едно индустриско минато. Но тој оџак, иако денес молчи, всушност зборува најмногу за тоа како нашиот град се издигнал и станал познат кај трговците од Европа.
Историјата започнува во 1850 година. Тогаш, турски стопанственици ја донеле во Гевгелија една вештина што ќе ја обележи иднината на градот – свиларството. Работилници за точење свилен конец никнувале една по една, а во нив вредни раце ја претворале природата во богатство. Од свилените нишки се ткаеле не само платна, туку и судбината на Гевгелија.
Во 1938 година, семејството Ралевци ја отвора својата фабрика – денес е останат само оџакот, самотен чувар на едно време што избледело. Заштитен е со закон, но тоа не е доволно. Заштита на хартија не значи ништо, ако нема живот околу него.
Може ли некое здружение да се заземе и да создаде Ден на свиларството во Гевгелија. Не заради носталгија, туку заради идентитет. Да се собереме кај оџакот, да има изложба на стари фотографии и алатки, работилници за младите, модна ревија со свила, уметнички настапи. Да му дадеме на оџакот глас, да зборува повторно.
Може ли тоа да стане атракција? Секако. Со мала уреденост, со инфо-табла и QR-код, со светлосна инсталација што ќе го осветлува ноќе, со фестивал што ќе носи гости и туристи. Гевгелија може да стане град што ќе се препознава по својата „свилена приказна“.
Секој пат кога ќе го видам, си ветувам дека нема да дозволам оџакот да биде само сведок на минатото. Сакам да биде и симбол на иднината – иднина во која Гевгелија ќе се гордее со своето минато. И верувам дека ако сите застанеме зад тоа, оџакот ќе престане да биде само тивка сенка и ќе стане светилник на нашето наследство.
Затоа, кога следен пат ќе поминете покрај стариот оџак, не гледајте во него како во руина. Гледајте го како во споменик на еден труд, една гордост и една приказна што заслужува повторно да се раскаже.
